© © 2025 Deniz Ticaret Gazetesi

KTÜ Balık Hastalıklarına Karşı Aşı Geliştirdi

Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi'nde balıklarda sık görülen hastalıklarla mücadele etmek ve yetiştiricilikte antibiyotik kullanımının önüne geçmek amacıyla dünyada ilk kez hastalığa yol açan bakterinin iki geni çıkarılarak aşı üretildi.

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi'nde balıklarda sık görülen hastalıklarla mücadele etmek ve yetiştiricilikte antibiyotik kullanımının önüne geçmek amacıyla dünyada ilk kez hastalığa yol açan bakterinin iki geni çıkarılarak aşı üretildi.

KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Deniz Ekolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Altınok, yaptığı açıklamada, proje danışmanlığını Mississippi State Üniversitesi'nde görevli Doç. Dr. Attilla Karşı'nın yaptığı, orijinal adı 'aroA ve aroC Mutant Yersinia Ruckeri ve Vibrio Anguillarum'un Canlı Aşı Olarak Kullanılması' projesinin, KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi ve Trabzon Merkez Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü ortaklığında yürütüldüğünü söyledi.

TÜBİTAK'ın desteklediği projeyle balıklarda sık görülen bakteriyel hastalıklarla mücadele için aşı geliştirmenin amaçlandığını belirten proje lideri Prof. Dr. Altınok, ''Türkiye'de tatlı su ve deniz balıkları yetiştiriciliğinde en çok balık kaybına yersinioz (kızılağız) ve vibriosiz hastalığı neden olmaktadır. Yaptığımız çalışmayla bu hastalıklara yol açan bakterilerin geniyle oynadık. Bakteriden aroA ve aroC genlerini çıkartarak, bakterilerin çoğalma yeteneğini kaybettik'' dedi.

Prof. Dr. Altınok, iki geniyle oynanan bakterinin balığa verilmesiyle balığın hastalıklara karşı bağışıklık sistemi geliştirdiğini ifade ederek, ''Böylece balıklar hastalanmıyor. aroA ve aroC genleri üzerinde tek tek çalışma denendi ama ikisi ilk defa bir arada bizim tarafımızdan gerçekleştirildi. Bu da aşının güvenilirliğini ve etkinliğini artırdı. Bunu da dünyada başarıyla ilk kez biz yaptık'' diye konuştu.

-''Aşılar yüzde 95'in üzerinde koruma sağlıyor''-

Gelinen noktada mutant aşıları elde ettiklerini vurgulayan Altınok, şöyle devam etti:

''Aşılarımız deneme aşamasında. Elde ettiğimiz ilk verilere göre aşılar yüzde 95'in üzerinde koruma sağlıyor. Projeyi hazırlamadaki asıl amacımız, balık yetiştiriciliğinde antibiyotik kullanımının önüne geçmek. Araştırmalar çerçevesinde yaygın olarak kullanılan antibiyotiklere karşı bakterilerin yüzde 90'ından fazlasının dirençli olduğunu görüyoruz. Çıkış noktamız bu oldu. Antibiyotik kullanımını azaltmak için kullanımı kolay canlı aşı geliştirdik.''

İlginizi Çekebilir

TÜM HABERLER