Similatör Eğitimlerinin Önemi

Denizcilik Şirketlerin’de Personel Seçimi Yapılırken Similatör Eğitimlerinin Önemi

İ.T.Ü Denizcilik Fakültesi Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Güverte Bölümü 2000 Mezunu Kaptan Sayın Dekanımız Prof. Dr Özcan Arslan Hocamızı Makamında ziyaret ettik .

25 yıl önce benimde aynı Fakülteden mezun olduğum Denizcilik Fakültesine oldukça Masraf yapılıp ileri Teknolojilerle donatılmış olduğunu gördüm derslikler , labuatuarlar,similatör merkezi,Yeni Binalar yapılmış çok Güzel olmuş ,Fakülteyi tanıyamadım.Okuldaki Bu yenilemeyi yapana ,yaptırana vesile olan Öncelikle bu çalışmaların müsadellerini verenistanbul Teknik Üniversitesi Rektörümüz Sayın Prof. Dr. İsmail KOYUNCU Hocamıza Dekanımız Sayın Prof. Dr .Özcan Arslan hocamıza bunca öğrenciye destekleriyle yardımcı olan Aşağıda belirtiğim Mezun Ağabey ,Kardeşlerimize Denizcilik sektör firmalarına Deniz Ticaret Odamıza ,Mezunlar derneğimize üyelerimize isimlerini sayamadığım kim varsa herkese teşekkürü bir borç bilirim.

Denizcilik Sektörümüzün eğitim amaçlı ihtiyacı olan ulusal ve uluslararası gereklilikleri Dünyanın teknolojik gelişimiyle birlikte her geçen gün ihtiyaçlar artıyor ve insanlık, endüstrilerin veya hizmetlerin talep ettiği görevleri artan verimlilik ve etkinlikle yerine getirmek için yenilikçi yollar aranıyor .Dünyanın dijitalleşmesi,Büyük Veri analitiğinin, Sanal Gerçekliğin ,ve Yapay Zekanın evrimiyle patlama yaşadı.

Ülkemizde denizcilik eğitiminin önemi çok öncelerde tespit edilmiş ve diğer eğitim kurumlarına kıyasla denizcilik eğitimi veren kurumlarımız denizciliğin uluslararası karakteristiğinden de istifade ederek birçok yenilikçi yaklaşımda öncü olmuştur. Bu yenilikçi yaklaşımlar sadece denizcilik eğitimi konusu ile sınırlı kalmamış, diğer birçok sosyal ve teknolojik alandaki yenilikleri de beraberinde getirmiştir

GAZİ Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘’ Denizciliği Türk’ün Milli ülküsü haline getirmeli ve bunu az zamanda başarmalıyız’’ deyişinden hareketle, milli güç unsurlarımızın en önemlilerinden biri olan deniz gücümüzün geliştirilmesine yönelik denizcilik politikalarımızın oluşturulması, denizciliğin temel unsuru olan denizci iş gücünün öncelikle kendi yetki ve sorumluluklarını, müteakiben deniz ticaretiyle alakalı menfaatlerimizi bilen ve onları en üst seviyede koruyacak ,kollayacak bireyler olarak yetiştirilmesinde dünya ve IMO ‘nun AB kriterlerine denizcilik politikalarındaki gelişmeleri dikkatle takip ederek sonuca ulaşmalıyız.

Denizcilik Eğitim ve Öğretimini düzenleyen STCW konvansiyonuna 1995 yılında getirilen değisme ve düzenlemeler denizcilik yönetimleri, gemi sahipleri ve denizcilik eğitim kurumlarında yeni standartların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Denizcilik sektörünün günümüzde karsı karsıya kaldığı sorun; kısa dönemde yeni gemi adamlarının sektöre çekilmesi, uzun dönemde ise kaliteli gemiadamlarının meslekte kalmasının sağlanmasıdır. Gemi isletmecileri tarafından dikkate alınması gereken en önemli konu; gerekli eğitim ve sertifikasyon standartlarına sahip gemiadamları yetiştirilmesinin sadece gemiadamlarının kalite ve yetkinliği ile sınırlı olmadığı, aynı zamanda kural, talimat ve yönetmeliklerin etkin olarak uygulanması ve sektörün emniyetinin sağlanması açısından da önem tasıdığıdır.

Dolayısıyla, kazaların en az seviyeye indirilmesinde ve olası kazaların ve etkilerinin azaltılmasında, gemi adamlarının yetkinlik ve kalitesinin sağlanmasına yönelik eğitimlerin etkinliği ve gemi ile bütünlüğünün sağlanması konusunun üzerinde önemle durulması gerekmektedir.Eğitim ve sertifikasyon günümüzde gemi adamları ve denizcilik sektörünü temel olarak etkileyen insan odaklı konulardır. Gerçekte; emniyet, güvenlik ve çevre korunması ile ilgili konular ve sektörün gelecekte sürdürülebilirliğinin sağlanması gemide iyi eğitilmis, kalifiye ve yetkin gemiadamlarının çalısmasına ve bahsedilen özellikteki gemiadamlarının sürekliliğine bağlıdır.

İ.T.Ü DENİZCİLİK FAKÜLTESİ’NİN DÖNÜŞÜMÜ

Dünyadaki teknolojik ve sosyal değişim ve dönüşümlerden kurumların ayrı kalması düşünülemez. Değişime ayak uyduran kurumlar ayakta kalabilirken, değişime öncülük edenler yükselirler. Değişimin gerisinde kalanlar ise yok olmaya mahkûm olurlar.

Türkiye’nin en köklü denizcilik eğitim kurumu olan İTÜ Denizcilik Fakültesi’nde değişime ayak uydurmak ve dönüşüme öncülük etmek üzere son yıllarda önemli adımlar atıldı. Hem eğitim altyapısı, binalar hem de akademik olarak önemli adımlar atılırken bu adımlar meyvelerini vermeye başladı.

İTÜ-DF’deki Yenilikler

Denizcilik okullarının en büyük sorunlarından biri olan Eğitim gemisi ihtiyacı, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü ile imzalanan ikili iş birliği anlaşması ile çözülmüş oldu. Yapılan protokol ile, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’ne ait Seyit Onbaşı ve Gemi Kurtaran gemileri fakülte rıhtımlarından faydalanırken, bu gemileri aynı zamanda eğitim gemisi olarak hizmet veriyor.

İTÜ Denizcilik Fakültesi Mezunlar Derneği (İTÜDEFAMED) fakültede Mentorluk ve Etüd Merkezi açtı. Bu merkezde mezun-öğrenci buluşmaları ve seminerler yapılırken, öğrenciler VR tabanlı METASHIP yazılımını kullanabiliyorlar.

METASHIP yazılımını İTÜ Denizcilik Fakültesi öğrencileri mentorluk merkezinde VR gözlükle kullanabilirlerken, kişisel bilgisayarlarından ücretsiz şifrelerle kullanabilmektedirler. Bu yazılım sayesinde, bir geminin içinde bulunan her şeyi daha gemiye gitmeden geminin içindeymiş gibi uygulayabilmektedir

Delmar Safety firması ile yapılan iş birliği anlaşması sonucunda, fakülteye serbest düşmeli filika, mataforalı filika, üç farklı tipte hızlı can kurtarma botu, can salları, bunların indirme donanımları, eğitim atelyesi ve dört adet sınıf içeren can kurtarma araçları merkezi fakülteye kazandırılmıştır. Bu merkez, kendi alanında dünyada sayılı tesislerden biri olmuştur.

Kaptan Ufuk Teker ve Av. Kaptan Çağlar Coşkunsu tarafından fakülteye bir futbol sahası yaptırılmıştır.

Fakültenin tören alanı yenilenmiş, fakülteye temizlik aracı, elektrikli araç ve çeşitli deniz vasıtaları kazandırılmıştır. Makine 1999 Mezunu Burak Alkoç tarafından bağışlanan tiny house, müzik atelyesine dönüştürülerek deniz kenarında ilgili öğrenciler tarafından kullanılmaktadır.

Alfa Laval Firması tarafından bağışlanan Seperatör ve eşanjör makine laboratuvarında öğrencilerin hizmetine sunulmuştur.

Makine 1965 mezunu Cevdet Işık tarafından fakülteye üçü yelkenli ve bir kürekli olmak üzere tekneler aslına uygun olarak yapılarak fakülteye kazandırılmıştır.

Fakültede bulunan artık işlevini kaybetmiş ve depremsellik açısından riskli olan eski yatılılık binası yıkılmış, yerine yapılacak üç bina projelendirilmiştir. Bu binalardan aşağıda kırmızı renkli olarak gösterilen bina, öğrenci sosyal binası olacaktır. Bu bina 1985 mezunu Kapt. Tayfun Günerhan tarafından yaptırılmakta ve tamamlanmak üzeredir. Binaya ‘Tayfun Günerhan Sosyal Binası’ adı verilecektir. Diğer iki bina derslik binaları olacaktır. Derslik binalarından biri denizcilik sektörünün önemli firmalarından oluşan bir konsorsiyum tarafından yapılacak olup inşaat başlamak üzeredir.

Fakülte simülatörler merkezinde bulunan simülatörlerin bir kısmı artık işlevini yitirmiş bulunmaktaydı.

İMEAK DTO’nun katkıları ile yerli ve milli imkanlarla üretilmiş olan,

• Tam Donanımlı Köprüüstü Simülatörü

• Gemi Makine Dairesi Simülatörü

• GMDSS Simülatörü

• ARPA RADAR / ECDIS Simülatörü ve

• Sıvı yük elleçleme (Tanker) simülatörleri

• Fakülteye kazandırılmıştır.

  Geliştirilen İş Birlikleri ve Uluslararası İlişkiler

  Geçtiğimiz iki yılda, fakültede Mokpo Maritime University, International Maritime College of Oman, Shanghai Maritime University, Batumi State Maritime Academy, Constanta Maritime University ile ikili iş birliği anlaşmaları imzalandı. 2024 yılında fakültede iki uluslararası Konferans birden düzenlenecek. Dünyanın önde gelen şirketleri, fakülte ile iş birliği anlaşmaları yaparak stajyer ve mezun istihdam etmekte ve çeşitli burslar vermektedir.

  Fakültenin ve denizciliğin tanıtımı etkin olarak yapılmaya başlanmış, bu durum fakülte giriş puanlarına yansımaya devam etmiştir. Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği ve Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği bölümlerinin puanları artarken her geçen yıl daha üst sıralardan öğrenciler fakülteyi tercih etmektedir.

  

İTÜ Denizcilik Fakültesi, uluslararası makaleler ve araştırma projeleri ile de öne çıkmaktadır. Üniversite içinde kişi başına düşen akademik yayın sayısında üst sıralara tırmanmıştır. Aşağıdaki tabloda fakültenin yayın sayıları görülmektedir. Üniversitenin en fazla AB ve Dış kaynaklı proje yapan fakültelerinden biri olmuştur.

Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği Bölümü, son derece prestijli olan ABET akreditasyonu alarak alanında Türkiye’de öncü olmuştur.

İ.T.Ü Denizcilik Fakültesi Tam Donanımlı Köprüüstü Simülatörü ile geleceğin gemi kaptan adayları hiç denize çıkmadan en zorlu deniz yolu olan Karadeniz ile Marmara Denizi’ni birbirine

bağlayan İstanbul Boğazı, en işlek ve dar su yollarının en başında gelmesi sebebiyle ulaşım coğrafyası için uluslararası öneme sahiptir. İstanbul Boğazı gemi geçişi, geminin limandan kalkışı ile başlayıp boğazdan geçişine kadar bir süreci ifade etmektedir. Bir gemi boğazdan geçmek istiyorsa kalkış limanından hareketinden sonra yapması gereken raporlamalar ve bildirimler bulunmaktadır. Bu raporlama ve bildirimlere göre Türk Boğazlarından gemi geçişi planlanmaktadır.

Gemi geçiş organizasyonları içerisinde raporlama ve bildirimlerin oluşturduğu sistem aktif bir biçimde devam ederken, bu konuda yapılan çalışmalarda raporlama ve bildirim sistemleri detaylıca incelenmemektedir. Bu çalışma raporlama ve bildirimlerin oluşturduğu süreçleri ele almak bakımından da önem arz etmektedir.Tüm bu işlemler Profesyonel Eğitmenler tarafından kursiyer öğrencilere verilecek Köprüüstü Simülatör Eğitimlerinde Öğretilecektir.

Hepinizin bildiği gibi denizde çalışma koşulları doğası gereği tehlikelidir. Denizcilikteki risklerin tamamının ortadan kaldırılması mümkün değildir; ancak iyi eğitimli bir mürettebatın eylemleri, denizde bir kaza sırasında hayatta kalmayla sonuçlanabilir.

Deniz hasarını yönetme yeteneği, gemilerin bütünlüğünü, dengesini ve manevra kabiliyetini korumak için gereklidir. Hasar kontrolünün temel amacı, geminin hareket etmesini ve seferini tamamlamasını amaçlanmaktadır. Bu hedeflere ulaşmak için gemi mürettebatının hasarı hızlı bir şekilde tespit etmesi ve onarması gerekir. Bu becerileri uygulamanın anahtarı, mürettebatın gerçekçi hasar kontrol egzersizleri tasarlaması ve yürütmesi için gerçekçi bir eğitim ortamıdır. Tutarlı ve gerçekçi eğitim, onarım ekibi üyelerini gerçek dünyadaki hasarlara daha verimli ve etkili bir şekilde yanıt vermeye hazırlayan optimum düzeyde hazırlık sağlar.

Denizcilik eğitimi ulusal ve uluslararası düzenlemelerle gelişmekte ve bunlara bağlı olarak da eğitim öğretime yeni donanımlar dahil edilmektedir. Denizcilik eğitiminde kullanılan bu donanımlardan biri de simülatörlerdir. Simülatörler, teoriyle elde edilen kazanımların uygulamaya dökülmesini, gerçek hayatta tecrübe etmeden önce olayları görerek farkındalığın artırılmasını ve gerçek hayatta olmasını dahi istemeyeceğimiz olayları sanal ortamda yaşayarak önceden tedbir almamızı sağlayan yardımcı ekipmanlardır.

Denizcilik eğitiminde hem müfredat düzeyinde hem de altyapı noktasında yeni atılımlar söz konusu olmaktadır. Simülatör eğitimlerinde senaryo öncesi yapılan toplantılar, senaryoların gerçekleştirilmesi ve senaryoların akabinde gerçekleştirilen çözümleme (debriefing) toplantıları simülatör eğitiminin ölçme-değerlendirme süreçlerinin en önemli unsurlarıdır.

Simülatör istasyonlarının tüm mahalleri hali hazırda ses ve görüntü kaydı ile kayıt altına alınmaktadır. Ayrıca eğitmen/değerlendirici kendi istasyonundan simülatör alanını gerek canlı gerekse de görsel kayıt cihazları ile gözlemleyebilmektedir. Teknolojik gelişmelerin en önemli etkisi ise gemi otomasyon sistemlerinde olmuştur.Günümüzün modern gemileri, özellikle konteyner gemileri ve tankerler, giderek artan şekilde otomasyon sistemleri ile donatılmaktadır. Ancak otomasyon beraberinde iki sorun getirmiştir.

Bunlardan birincisi mevcut eğitim sistemleri içinde yetişen personelin otomasyon sistemlerinin arızası halinde buna nasıl müdahale edileceğini bilmemeleri ve acil durumlarda uygulanacak işlemler ve kullanılacak yedek sistemler konusunda yeterli eğitime sahip olmamalarıdır (IMO MSC 82, 2006).

Otomasyon sistemlerine ilişkin diğer sorun ise, IMO Deniz Güvenlik Komitesi toplantıları esnasında da gündeme geldiği şekilde deniz kazalarının oluşumundaki temel nedenlerden birisi olan otomasyon sistemlerinin karakteristikleri ile yetenek ve zayıf yönlerinin gemi personeli tarafından yeterince bilinmemesidir (IMO MSC 82/15/2, 2006).

Sayın Dekanım ilginiz ve verdiğiniz bilgiler için teşekkürler.Meslekten gelen bir Kaptan olarak yeni teknolojik gelişmelere açık olacağınızdan ve yeni projellere de imza atacağınızdan eminiz Başarılarınızı dilerim.Sizin aracılığınızla istanbul Teknik Üniversitesi Rektörümüz Prof. Dr. İsmail KOYUNCU Hocamıza da Selamlarımızı ve Başarılarının devaınını dileriz.

Karadenizde, geçtiğimiz günlerde ağır hava koşullarından dolayı denizci meslektaşlarımız 12 kişilik mürettebatıyla birlikte battı.  20 Kasımda bir personelin cansız bedenine ulaşıldı. Kayıp 11 kişi için arama kurtarma çalışmaları ise devam ediyor.

Ölen Denizci Şehitlerimize Allah’tan rahmet ,Tüm denizcilik camiasına, mürettebatın ailelerine ve sevdiklerine sabırlar diliyoruz.

Gemi Makinalları İşletme Mühendisi

Birol Çetinkaya

Pruvanız neta, denizleriniz sakin, rüzgarınız kolayına olsun. Selametle…

KAYNAKÇA

Adeli, H., Zhou, Z. ve Dadmehr, N. (2003). Analysis of EEG Records in an Epileptic Patient Using Wavelet Transform. Journal of Neuroscience Methods. 123:69-87.

Afif, N. F., Pratama, S. H., Haryanto, F., Khotimah S. N. ve Suprijadi (2019). Comparison of Wet and Dry EEG Electrodes Based On Brain Signals Characterization in Temporal and Anterior Frontal Areas Using Audio Stimulation. Journal of Physics: Conference Series. 1505. 012069. doi:10.1088/1742-6596/1505/1/012069

Ahmed, O. J. ve Cash, S. S. (2013). Finding Synchrony in The Desynchronized EEG: The History and Interpretation of Gamma Rhythms. Frontiers in Integrative Neuroscience. 7:58. DOI: 10.3389/fnint.2013.00058

Akçadağ, T. (2010). Öğretmenlerin İlköğretim Programındaki Yöntem Teknik Ölçme ve Değerlendirme Konularına İlişkin Eğitim İhtiyaçları. Bilig: Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 53: 29-50.

Alıç, M. (1991). Türk Eğitim Sistemi ve İşleyiş: Eğitim Bilimlerinde Çağdaş Gelişmeler. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. Eskişehir.

Anderson, R. S. (1998). Why Talk About Different Ways to Grade? The Shift from Traditional Assessment to Alternative Assessment. New Directions For Teaching And Learning. 74:5-16.

Antonenko, P., Paas, F. ve Grabner, R. (2010). Using Electroencephalography to Measure Cognitive Load. Educ Psychol Rev. 22: 425-438. DOI: https://doi.org/10.1007/s10648-010-9130-y

Arslan, Y. (2011). Ölçme ve Değerlendirme Gelişim Programının Beden Eğitimi Öğretmen Adayları ve Ders Verdikleri Öğrencilerinin Ölçme ve Değerlendirmeye İlişkin Algı Düzeylerine Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 95

Use of Eye Tracking for Assessment of Electronic Navigation Competency in Maritime Training. Journal of Eye Movement Research. 12(3): 2. doi: 10.16910/jemr.12.3.2

Ayas, A., Çepni, S. ve Ayvacı, H. Ş. (2014). Fen Bilimleri Derslerinde Aktif Kılan Yöntem Teknik ve Modellemeler. Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi. (ss.234-269). Editör Salih Çepni. Ankara

Aydemir, Ö. ve Kayıkçıoğlu, T. (2009). EEG Tabanlı Beyin Bilgisayar Arayüzleri. XI Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri (ss.7-13). Düzenleyen Harran Üniversitesi. Şanlıurfa. 11-13 Şubat 2009.

Aygün, S. (2016). Çoklu Biyometrik Sistem Tasarımı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Dadder

Aykaç, N. (2005). Aktif Öğretim Yöntemleri. Natürel Yayıncılık. Ankara.

Aytekin, B. A. ve Şimşek, H. O. (2019). Sağlık İletişimi Bağlamında Hasta-Hekim Etkileşiminin Öneminin Katılımcı Eylem Araştırması (PAR) ve Elektrodermal Veri Toplama (GSR) Yöntemleri ile Denetlenmesi. Business & Management Studies: An International Journal. 7(4):1209-1224. http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v7i4.1144 Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. ve Bıçak, B. (2014). Geleneksel- Tamamlayıcı Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Öğretmen El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.

Baş, T., ve Tüzün, H. (2014). Tüketicileri (Kullanıcıları) ve Ürün Kullanımlarını Analiz Etmek İçin Göz İzleme Yönteminin Kullanılması. Tüketici Yazıları (IV) (ss.217- 234). Editörler: Babaoğul, M., Şener, A., Buğday, E. B. Eryılmaz Offset. 96

Asyalı, E. (2014). Evaluation Competencies in Non-Technical and Technical Skills during Simulator Training. Proceedings of the 18st International Navigation Simulator Lecturer Conference; ss:1-28. Massachusetts Maritime Academy, USA.

Atik, O ve Arslan, Ö. (2019). Use of Eye Tracking for Assessment of Electronic Navigation Competency in Maritime Training. Journal of Eye Movement Research. 12(3): 2. doi: 10.16910/jemr.12.3.2

Ayas, A., Çepni, S. ve Ayvacı, H. Ş. (2014). Fen Bilimleri Derslerinde Aktif Kılan Yöntem Teknik ve Modellemeler. Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi. (ss.234-269). Editör Salih Çepni. Ankara

Aydemir, Ö. ve Kayıkçıoğlu, T. (2009). EEG Tabanlı Beyin Bilgisayar Arayüzleri. XI Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri (ss.7-13). Düzenleyen Harran Üniversitesi. Şanlıurfa. 11-13 Şubat 2009.

Aygün, S. (2016). Çoklu Biyometrik Sistem Tasarımı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü.

Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. ve Bıçak, B. (2014). Geleneksel- Tamamlayıcı Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Öğretmen El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.

Baş, T., ve Tüzün, H. (2014). Tüketicileri (Kullanıcıları) ve Ürün Kullanımlarını Analiz Etmek İçin Göz İzleme Yönteminin Kullanılması. Tüketici Yazıları (IV) (ss.217- 234). Editörler: Babaoğul, M., Şener, A., Buğday, E. B. Eryılmaz Offset. 96

Bölükbaşı, M. (2015). Mobil Teknoloji Destekli Bir Ölçme ve Değerlendirme Uygulamasıyla Yeterliliklerin Karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü.

Brazier, M. A. (1963). The History of the Electrical Activity of the Brain as a Method for Localizing Sensory Function. Medical History. 7(3): 199-211. doi:10.1017/S0025727300028350 Bronzino, J. D. (2000). Principles of Electroencephalography. The Biomedical Engeneering Handbook (2.Baskı) (Section II-Bioelectric Phenomena Chapter 15-Principles of Electroencephalography). Editor in Chief Bronzino J. D. ss.253-265. CRC Press, Florida.

Çalık, S. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Yenilenen İlköğretim Programlarının Ölçme ve Değerlendirme Süreci Hakkındaki Düşünceleri Üzerine Bir Araştırma. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, Düzenleyen Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Tokat.

Çetin, A. (2010). Ölçme Değerlendirmede Yeni Yaklaşımlar ve Kars İli I. Kademe İlköğretim Okullarında Uygulama Düzeyi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kafkas Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Çetinkaya, M. (2015). Fen Eğitiminde Web Destekli ve Etkinlik Temelli Ölçme ve Değerlendirmenin Öğrenme Üzerine Etkisi. Ondokuzmayıs Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Dikili, S. (2003). Assessment at a distance: Traditional vs. Alternative Assessments. The Turkish Online Journal of Educational Technology. 2(3): 13-19. 99

Doğruyol Başar, M. (2019). Duygu Durumlarına Göre Değişen Beyin Fonksiyonel Bağlantısallık Analizi. (Yayınlanmamış DoktoraTezi). İstanbul Üniversitesi Cerrrahpaşa. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.

Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi. (2022). Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Kalite Yönetim Sistemleri Dökümanları.

Moving Aircraft. Behav Res. 49: 822-834. https://doi.org/10.3758/s13428-016-0745-x

Glaholt, M. G. (2014). Eye Tracking in the Cockpit: a Review of the Relationships between Eye Movements and the Aviator’s Cognitive State (Scientific Report). Defence Research and Development Canada. Canada.

IMO (International Maritime Organization) (2017). International Convention on Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Seafarer Including 2010 Manila Amendments. International Maritime Organization: London.

IMO (International Maritime Organization). (2019). Ships’ Routing. London.

Imotions. (2017). Eye Tracking The Complete Pocket Guide (iMotions – Biometric Research, Simplified). 102

Iqbal, M. U., Srinivasan, B. ve Sirinivasan, R. (2021). Dynamic Assessment of Control Room Operator's Cognitive Workload Using Electroencephalography (EEG). Computers & Chemical Engineering. 141:106726. https://doi.org/10.1016/j .compchemeng.2020.106726

İşoğlu Alkaç, Ü. (2009) Beyin Araştırmaları Tarihinde Bir Gezinti: Elektronörofizyoloji. Klinik Gelisim, 3: 14-19.

Jeon, J. (2018). Analysis of Eye Tracking Data to Measure Situational Awareness in Offshore Drilling Operations. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). University of Oklahoma. Gallogly College of Engineering.