Araç ve Gayrimenkul Alım Satımında Yeni Dönem

Sayın okurlar, bu yazımızda  farklı birkaç konuya değinmek istiyorum.

ARAÇ VE GAYRiMENKUL ALIM SATIMINDA YENİ DÖNEM:

31 mayıs 2022 tarihli  resmi gazetede yayınlanan tebliğ ile…

İnternet üzerinden satışa sunulan araç ve daire, işyeri, arsa, arazi, devremülk gibi gayrimenkul satışlarının yayınlayan internet sitesince Maliye Bakanlığı’na  düzenli olarak bildirilme zorunluluğu getirilmiştir.

Bu bildirim ile birlikte, noterler birliği ve tapu dairesi sistemi ile çapraz  kontrol yapılması ve gerçek satış bedeli ile tapu dairesindeki satış bedelindeki farklılıkların tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Herkesin bildiği gibi ülkemizde tapu dairesinde işlem yapılırken genellikle taraflar anlaşarak daha az tapu harcı ödemek için ya da satıcı, gelir vergisinden kaçınmak için gerçek alım satım bedeli üzerinden değil de ya belediye emlak rayiç değeri üzerinden ya da kredi kullanılıyorsa kullanılan kredi miktarı üzerinden satış yapılmaktadır.

Ülkemizdeki mevzuata göre, bir gayrimenkulden elde ettiğiniz kazancın gelir vergisinden muaf olabilmesi için en az beş tam yıl sizin adınıza kayıtlı olması gerekir, aksi takdirde alış ve satış bedeli arasındaki farkı (istisna düşüldükten sonra) gayrimenkul satış karı olarak vergilendirmek zorundasınız.

Ülkemizde tapu harcı %2 alıcı, %2 satıcı olmak toplamda satış bedelinin %4’ü oranında tahsil edilmektedir.                                                                                                      

Sayın okurların bundan sonra cezaya muhatap olmaması için dikkat etmesini tavsiye ederim.

TEKNELERDE KASKO SİGORTASI:

Teknelerde kasko sigortası yapılırken, motorlu araçlarda olduğu gibi kasko değer listesi şeklinde bir liste yoktur.  Kasko yaptırırken teknenizin değerini siz belirlersiniz. Tabii teknenizde bulunan bütün alet, edavat, cihaz, motor vb. tek tek marka ve modeline ve değerine kadar liste yapmanız ve poliçe ekinde bildirmeniz doğabilecek risk halinde işinizi kolaylaştıracaktır. Aksi takdirde aşkın ya da eksik sigorta kavramları ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Aşkın sigorta yaptırdıysanız  sigorta şirketi poliçede yazılı bedeli değil piyasadaki değeri üzerinden ödeme yapacaktır.

Örneğin; Teknenizin değeri üzerindeki techizatla birlikte 400.000 tl iken siz 500.000 tl üzerinden kasko yaptırıp yüksek prim ödemiş olmanıza rağmen hasar anında size 500.000 tl değil maksimum 400.000 tl ödeneceğinden boşu boşuna %25 fazla prim ödemiş olacaksınız.

Eksik sigorta yaptırdı iseniz  yüzde kaç oranında eksik sigorta yapıldı ise hasarınızda o oranda eksik ödenecektir.

Örneğin; Teknenizin değeri üzerindeki teçhizatla birlikte 400.000 tl iken siz 300.000 tl üzerinden yaptırdıysanız % 25 eksik sigorta olacağından hasarınızında % 75’ini alabileceksiniz.

Burada ince noktayı gözden kaçırmamak gerekir. Teknenizde 40.000 tl’lık hasar oluşursa size %25 eksiği 30.000 tl ödenecektir. Yani ‘’Hasar 300.000 tl’yi geçmedi ki niye kesinti yapılıyor?’’ diyemezsiniz. Sigortacılık mevzuatına göre eksik sigortada, teknede ki her şey eksik sigorta oranı kadar eksik sigortalı demektir.

Ayrıca enflasyon oranının yüksek olduğu ülkemizde  poliçeye enflasyon koruma klozunu eklemekte fayda vardır.

Deniz araçlarında kasko sigortasının dışında aynı motorlu kara araçlarında trafik sigortası olarak adlandırılan  poliçe gibi zorunlu mali sorumluluk sigortası  yaptırma mecburiyeti vardır.  Bu zorunlu poliçe sizin üçüncü kişilere ait teknelere verebileceğiniz zararları karşılamak amacıyla  2014 yılında uygulamaya konulmuştur.

VERGİ İDARESİNCE KIYI TESİSLERİNE FARKLI UYGULAMA İLE İLGİLİ ÖZELGE:

Kıyı tesisleri: Mevzuatımıza göre yat yanaşma yeri, çekek, barınak vb. yerler kıyı tesisleri olarak adlandırılmakta ve denizcilik müşteşarlığından izin alınması gereken yerlerdir.

Diğer yandan gelir, kurumlar ve kdv kanunu yönünden istisna kapsamındaki yerler sayılırken, limanlarda (marina)  belli şartlarda verilen hizmetler istisna kapsamına alınmıştır.

Vergi idaresi  22.07.2014 tarih ve 96620903 -130 sayılı özelgesİnde, yat yanaşma yeri, çekek, barınak vb. daha küçük ölçekli yerlerde verilen aynı nitelikteki hizmetleri istisna kapsamına almamakta ve hem kdv hem gelir / kurumlar vergisi yönünden vergilendirilmesini istemektedir. Gerekçesinde ise kanunun liman / marina kavramını zikrettiği bu tür yerlerin liman kapsamında olamayacağını ileri sürmektedir.

Bence buradaki sorun kanun yazıcıların, hem sektöre uzak olmaları hem dar pencereden bakmalarıdır. Kanunu yazarken daha geniş ve kapsayıcı kavramlarla yazmalılar. Dolayısıyla aynı iş ya da hizmeti veren iki yerden biri vergiden istisna iken diğeri vergiye tabi olabilmektedir.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere….

Süreyya Özkan

Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi