Sonuçlarına Değiniyorum

Bu yazımızda kdv oranlarında yapılan değişikliğin sonuçlarına değinip ilginç bazı özelgeleri paylaşmak istiyorum.

31 Ocak 2017 yılından bu yana tekne ve yatlarda kdv oranı %1 olarak uygulanmakta idi, 5359 sayılı Cumhurbaşkanı  kararı ile 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren 2017 yılından eskiye dönülmüş ve yat ve teknelerde kdv oranı yeniden % 18’e çıkarılmıştır.

29 martta açıklanıp üç gün sonra 1 Nisan’da yürürlüğe giren bu karar, sektörde ani bir etki yapmıştır. Çünkü kdv oranı %1 diye sipariş verilen, imalat aşamasında olan, yeni başlanılan ya da teslim edilmesine çok kısa süre kalmış birçok tekne, yat bu karardan etkilenecektir.

Alıcı ve satıcı arasında sözleşme yapılırken kdv net bir şekilde belirtilmemiş ya da %1 değilmi hallederiz gibi geçiştirildi ise, oranın %18’e çıkması tarafları zor durumda bırakacaktır.

Net bir şekilde belirtimiş olsa bile bedelin %18’i gibi yüksek bir tutar olduğu için bazı sıkıntılara sebep olacaktır. Taraflar arasında tartışmalara hatta mahkemelik olmaya bile sebep olabilir.

Bu tür değişiklikler yapılırken kararı açıklayıp üç gün sonra yürürlüğe koymak  sektörün yapısını bilmemekten kaynaklanıyor.

Böyle durumlarda geçiş dönemi belirlenerek, siparişi verilip imalatına başlanmış ya da bilmem ne kadarı tamamlanmış ya da sözleşmedeki teslim süresine  ……… süre kalmış tekne ve yatlar bu değişiklikten muaftır gibi bazı yönlendirmeler yapılmalı.

Gelelim sektörle ilgili özelgelere…

Özelge 1:

Asıl faaliyet konunuz denizcilik olmayan şirketinize motorlu tekne aldınız bunu kullanabilecek ehliyeti olan bir personelini de istihdam ettiniz. Bu tekneyi de zaman zaman çeşitli amaçlarla kiraya verdiniz.

Vergi idaresinin 25.07.2019 tarih ve 62030549-605671 sayılı özelgesine göre asıl faaliyet konunuz denizcilik olmadığından bu tekneye ait harcamaları gider yazamazsınız, harcamalarda ödenen kdv’yi indirim konusu yapamazsınız, ama bu tekneyi kiraladığınızda düzenleyeceğiniz faturayı gelir kaydetmek ve kdv’sini beyan etmek zorundasınız.

Dikkat ederseniz burada tek nokta asıl faaliyet konularınız içinde denizcilik olmaması, o zaman kanaatimizce yapılacak şey, ana sözleşme tadilatı ile faaliyet konularınıza denizcilik, yat, tekne, bot vb. alım, satım, kiralama, bakım, onarım işleri yapmak vb. ilave ederseniz bu sorunu aşmış olursunuz.

Özelge 2:

Gelir idaresi başkanlığı 05.12.2021 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.13-2176  sayılı özelgesinde,

Yat, tekne imalatı yapan firmaların bağlı oldukları vergi dairesinden aldıkları kdv’den istisna yazısı sadece istisna yazısı aldıkları tekne veya yat için geçerli olduğu, imal etmeye karar verdikleri ya da sipariş üzerine imal edecekleri her yat ve tekne için  ilgili vergi dairesinden istisna yazısı almaları gerektiği yönünde görüş bildirmiştir.

Uygulamada  bu tür özelgeler sıkıntılar yaratabilmektedir. Eğer aynı anda birkaç tane yat imal ediyorsanız ki muhtemelen öyledir birkaç yatta kullanacağız ve aynı yerden alacağınız malzeme için ayrı ayrı fatura kestirmeniz ve faturanın ekine  malzemeyi hangi yatın imalatında kullandığınızı not etmeniz ileride herhangi bir inceleme anında işinizi kolaylaştıracaktır. Aksi takdirde inceleme elemanına izah ve ikna etmede zorluklarla karşılaşabileceğiniz gibi muafiyet hakkının belgesi alınmamış başka tekne için kullanıldığı gerekçesi ile istisna hakkınızın geçersiz sayılması ve cezalı vergi tarhiyati ile karşı karşıya kalma ihtimaliniz vardır.

Özelge 3:

Gelir idaresi başkanlığı 31/07/2014 tarih ve 67854564-1741-457 sayılı özelgesinde  teknenizle olta balıkçılığı yapan kişileri kıyıdan alıp avlanacakları alana götürüp getirme hizmeti veriyorsanız ödeme kaydedici cihaz (Yazar kasa) kullanma mecburiyeti olmadığı ancak bu kişilere götürme, getirmenin haricinde avlanma süresi içinde yiyecek-içecek satışı yamda eğlence hizmeti gibi (eğlenceden kastın ne olduğuda ayrıca tartışılır) hizmetleri de veriyorsanız ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti olunduğu yönünde görüş bildirmiştir.

Bu özelgede kanaatimizce konuya dar açıdan bakılmıştır. Özelgeden anladığımız eğer yiyecek-içeceği para ile satıyorsanız ödeme kaydedici cihaz  (yazar kasa) kullanmak zorundasınız. Eğer müşterinize ücretsiz ikram ediyorsanız –ya da ikram ettim derseniz- zorunda değilsiniz.

Diğer yandan eğer taşıma ücretine örneğin iki kutu meşrubat dahil dediyseniz bu meşrubat satışına girer mi yoksa taşıma ücretinin yanında promosyon olarak verilen hizmet olarak kabul edilebilir mi belli değil.

Yat ve teknelerde ödeme kaydedici cihaz (yazar kasa) bulundurmak ve muhafaza etmek zor olacağı için bence kesilecek taşıma ücreti faturasına verilen yiyecek-içecek ve eğlence ücretinin de ilave edilerek belge düzenlenebilir şeklinde  görüş  bildirilmesi piyasa şartlarına daha uygun olur ve ödeme kaydedici cihaz kullanımı ihtiyari olarak isteğe bağlı bırakılabilirdi.

Bu nedenle böyle bir faaliyetiniz varsa yazar kasa kullanmıyorsanız ya müşterinize yiyecek-içecek  hizmeti vermeyin ya da başka bir formül bulun. Bir sebeple tartıştığınız bir müşteri şikayette bulunursa yazar kasa kullanma mecburiyeti  kapsamında olmanıza rağmen kullanmamaktan özel usulsüzlük cezasına muhatap olursunuz ve yazar kasa almak zorunda kalırsınız.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere…

Süreyya Özkan

Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi