Armatör İbrahim Hakkı Denizaşan Ve Antares oil/gas tankeri

Armatör İbrahim Hakkı Denizaşan Ve Antares oil/gas tankeri. Yazan: Osman Öndeş

İsmail Denizaşan hakkındaki bu çalışmam daha önceki yıllarda yayınlanmış olan biyografisinde tespit ettiğim bazı noksanlıkları ve yanıgıları belge bazında düzeltmeleri içermektedir. Türk Armatörleri Birliği üyelerinden ve kısa süre Yönetim Kurulu Başkanı olarak da görev yapan İbrahim Hakkı Denizaşan, Kastamonu Abana İnebolu’dan Mütercimzâde Salih Efendi’nin oğluydu. 1932 yılı Mart ayında “Antares” isimli 5500 dwt’luk bir oil/gas tankeri satın almış ve adını değiştirmemiştir. Bu gemide ortakları da vardı. 1933 yılında “Truva” adını verdiği bir “Truva Ltd.” deniz acentesini kurmuştur.  Sağlıklı yıllarında son derece faal bir şahsiyetti ve müteşebbis idi. Türk Armatör Birliği Yönetim Kurulu başkanı iken bazı anlaşmazlıklar baş göstermiş ve Birlik Reisi İsmail Hakkı Denizaşan istifa etmiştir. 12 Ekim 1939 tarihinde gazetelerde yeralan haberlere göre; İdare heyetinde de bazı istifaların daha olacaktır. Sağlığı 1939 yılından itibaren hızlı bir şekilde bozulan Mütercimzâde İsmail Hakkı Denizaşan uzun zamandan beri yatmakta olduğu Şişli Fransız Lape Hastahanesi’nde 5 Şubat 1950 Pazar sabahı Hakk’ın Rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi 6 Şubat Pazartesi günü mezkûr hastaneden kaldırılarak Beşiktaş Sinan Paşa Camii’nde kılınan öğle namazını takiben araba vapuruyla Üsküdar’a nakledilerek Karacaahmet Mezarlığı’nda aile kabristanına  defnedilmiştir.

1943 yılında Şişli’deki Fransız Lape Hastahanesi’de yatalak olarak kalması da aile içinde bazı anlaşmazlıklara neden olduğunu ortaya koymaktadır.  Antaris (Resmî adı Antares) vapuru İbrahim Hakkı Denizaşan’ın bu rahatsızlığı sonucu seferden alınmış ve Haliç’te Cibali ile Kasımpaşa arasında demirli olarak kalmıştır. Kardeşleri Semiha ve Nureddin Denizaşan’ın Beyoğlu 4.cü Sulh Hukuk Hakimliği’ne yaptıkları müraacat ile İsmail hakkı Denizaşan hakkında “Tahtı Hacre- Bunama nedeniyle koruma altına alma” kararı verilmiştir. 31 Ekim 1943 tarihinde ise Son telegraf gazetesi ile Antaris (Antares) vapurunun icra yoluyla satışına dair ilan yayınlanmıştır. Beyoğlu 4.cü Sulh Hukuk Hakimliği 27 Aralık 1943 günü Cumhuriyet Gazetesi’nin 4.cü sayfasından “Antaris Vapurunun kat’i satışı” başlığı ile ikinci kesin satış ilanı vermiştir. 

Bu ilanda; “Mahkememizce tahti hacre alınan İsmail Hakkı Denizaşan’a ait Kasımpaşa ile Cibali arasında demirli bulunan ve ayrıntıları Son Telgraf gazetesinin 31 Ekim 1943 tarihli nushasında ilan edilen Antaris gaz vapuru, mahkememiz tarafından 31 Aralık 1943 tarihine rastlayan Cuma günü Saat 10’dan 12’ye kadar açık arttırma suretiyle satılacaktır. Satış bedeli haddi lâyıkını (Geminin kıymetini) bulduğu takdirde kesin ihalesi yapılacaktır. İsteklilerin yukarıda gösterilen gün ve saatte Beyoğlu Dördüncü Sulh Hukuk Mahkemesi’nde hazır bulunmaları ve görmek isteyenlerin vapur kaptanına müracaatları. Arttırmaya girebilmek için kıymeti olan 149.050 liranın yüzde yedi buçuk nisbetinde pek akçesi yatırmaları lazımdır.” denilmektedir.

Tees Built Ships arşivinde yeraldığı üzere West Hartlepool William Gray & Co.Ltd. tersanesinde 449 Kızak No.’su ile 1893 yılında inşa edilen Oil Tanker’in ilk adı “Clam” ve armatörü Londra merkezl M.Samuel & Co. idi. 3552 grt.2311 nrt. ve 338.0ft tam boy, 43.0 ft.genişlik ve 26.4 ft. derinlik olan Clam’ın ana buhar makinesi T3cyl(25.5,40.5,67x 45 inch) 324 nhp. Central Marine Engineering Works Ltd. yapımı idi.

1898’de Londra merkezli ve M.Samuel & Co.) Shell Transport & Trading Co.Ltd.’e ait olarak 1907 yılına kadar sefer yaptı. 1907’de Londra merkezli Anglo- Saxon Petroleum Co.Ltd.’e satıldı. 1926’da Venedik merkezli Societa Petrolifera Esercizi Marittima’ya satıldı. Aynı sene Genevo merkezli Societa Anonima de Navizagazione’ye satıldı.

1930’da Cenova merkezli Giulio Giavani satın aldı. 1931’de Genova merkezli Societa Anonima de Navigazione satın aldı ve “Antares” adı verildi. 1932’de İstanbul merkezli Truva Ltd.Şti (İsmail Hakkı Denizaşan) satın aldı (Acentesi G.Castadi Ltd.) idi. 

1935 yılında isyan etmiş olan Yunan Donanması Ege’de başka devletlere ait ticaret gemilerini de durdurarak arama yapmaktaydılar. Buarada Karadenizdeniz’deki Yunan ticaret vapurları Trabzon, Giresun ve Zonguldak limanIarında kalmışlardı. Yunan vapurlarnın Akdeniz’e geçmelerine mlüsaade edilmediği yolundaki acentalarından haber alan yunan gemi kaptanları hareketleri tehir etmişlerdi. Bazıları ise Varna veya Köstence’ye intikal ederken Yunan hafif kruvazörü Averof Ankara vapurunu bir süre yolundan alıkoymuştur .Asi gemilerden Averof Sakız ve Limni adaları arasında bulunmaktadır. Seferden dönen Hüseyin Avni Kaptan’a ait Altay vapuru Midilli açıklarında karşılaştıkları Averof, kruvazörüne işaret sancakları ile kimliğini ve nereye gitmekte olduğunu açıklamıştır. Antares vapuru armatörü Liman İdaresi’ne Köstence’den yüklemiş olduğu mazot ile geminin İskenderiye’ye gideceğini belirterek bir sorun olup olmadığını sormuştur.

Antares 12 Temmuz 1942 günü İtalyan denizaltısı Alagi tarafından 34.35 N ve 35.39 E. mevkiinde topidolandı. Hafif yara almasına rağmen karaya oturtuldu ve 27 Temmuz 1942 tarihinde yüzdürüldü. Nisan 1943 tarihinde İstanbul Haliç’te söküldü.

****