Çok dümenler döndüren insanların rotası belli olmaz . Bu durumda dümen yağı azalır, arada bir dümen yağına biraz yağ eklemek gerekir

Sevgili denizci meslektaşlarım, hepinizi ailem kadar çok severim. Hepimiz bu meslekten ekmeğimizi yiyoruz .Yeri geldi fazla çalıştık.. saat ,zaman merhumu demeden elimizdeki iş bitene kadar kış, fırtına, gece, gündüz demeden çalıştığımız zamanlar olmuştur.

Bizim tecrübe kazandığımız zamanlarda modern gemi yoktu, eski gemiler 4 kişilik kamaralarla sınırlı kumanya ağır iş şartlarında çalışarak disipline uyarak tecrübe kazandık. Bir ay içinde işi öğrenemeyeni ilk limanda indirip kapıyı gösteriyorlardı. Ama hiçbir zaman armatöre ve gemisine asla zarar vermedik hep kolladık.

Şimdiki gemiler modern, iş rahat, her şey otomatik.. ancak gemiye yeni çıkan personel acemi tabi ki onlar da bizim gibi eğitilerek bu mesleği öğrenecekler. Fakat şu var ki ne yazık ki benim gördüğüm kadarıyla öğrenme istekleri bizim zamanımızdaki gibi değil. Herkesin elinde cep telefonu sabaha kadar çoğu oyun oynuyor. Eskiden molalarda salonda oturulup sohbet muhabbet edip, çay ,kahve içip iki lafın belini kırardık .

Bakıyorum da gemiye yeni gelenlerin işi öğrenip geçimini sağlamak için bir gayretleri yok ne yazık ki. Daha sonra çok zorluk yaşayacaklarını görebiliyorum. Bu kriz ortamında , hem acemi hem de maceraperestlikle uğraşıyorlar, armatör yetmezmiş gibi bazı personeller gemilerde huzursuz hakaretlerde bulunup denizcilik örf ve adetlerini hiçe sayarak  gemilerin ahenkli, uyumlu,huzurlu çalışan kadroları da bozmaktadır. Bazı personellerin yabancı limanlarda yaygara çıkartıp sosyal medyada da klavye komandoluğu yaparak şirketi olumsuz rencide edici davranışlar sergilemeleri Türk Armatörleri de maddi,manevi olumsuz yöndeetkilemektedir.

Bu personelleri tanımlayabilecek kelime bulmakta zorlanıyorum. Bu mesleği layıkıyla yapan denizci meslekteşlarımı tenzih ederek söylüyorum .Ortada hiçbir şey yok iken , personeli oturduğu yerden para kazanma amacı ile  dışarıdan personeli kışkırtıp yönlendirmeye çalışan bu işi meslek haline getirmiş bazı art niyetli, kendini işin erbapları olduğunu sanan insanların gazına gelerek dönüşü belli olmayan davranışlarda bulunmayalım.

Çalıştığınız gemilerin gemi kaptanı var, şirket yöneticileri var. yetmedi, çözüm üretemedi kimse Türk limanlarında gemiler muhakkak yurt dışına çıkış yapmadan önce denetlemeye gelen uzman sörveyler ,genelde gemi zabit personelleri ile beraber gemiyi dolaşırken gemide bir sıkıntı olup olmadığı hususunda da kontrol gemi personellerinden fikir alıp, analiz yapıp eğer bir sıkıntı hissederse direk geminin kaptanını konu hakkında sorgular ve sorulan sorunun doğru cevabını bilmek ister.

Gemiye gelen  sörveylere iletmek istediğiniz bir konu var ise çekinmeden iletebilirsiniz ve çözümü hemen uygulanacaktır.

Türk Bayrağı taşıyan gemiler uluslararası kurallara göre Türk limanlarında nerede denk geldiyse denetimlere tabii tutuluyor ve geminin eksiklikleri varsa eksiklikleri  giderildikten sonra geminin yurt dışına gitmesine müsaade edilmektedir.

Gücünü makamından alan, emirler yağdıran, kibirli bir amirle mi çalışmak istersiniz ? Yoksa makamını aşan değerlere sahip, paylaşarak öğreten, alçak gönüllü bir amirle mi ? Öyleyse gelin ikinci tip çalışanların yolunu açalım, çoğalsınlar.

Gemi personeli gemi içinde gerek iş gerekse ortak yaşamı düzenleyen kurallara uymakla görevlidir. Kurallara uyulmaması hâlinde ise oluşacak durumlardan sorumludur. Bu kurallar şirket emniyetli işletim sistemi yöntemleri, kaptan talimatları ve bölüm amirlerinin emirleri ile belirlenmiştir.

Gemi iş ve yaşam düzenini belirleyen kuralların oluşturulması, takibi uyulmaması hâlinde uygunluğun sağlanması, aksaklıkların düzeltilme gerekliliği, gemi insanları  arasında bir astlık-üstlük, amir-maiyet ilişkisini zorunlu kılmaktadır. Düzen bu hiyerarşiyi oluşturmuştur.

Hiyerarşi ast-üst, amir-maiyet ilişki sıralamasıdır. Üst, hiyerarşik yapıda üstte bulunan kişi, ast ise altta bulunan kişidir. Amir maiyetine emir vermeye yetkili kişi, maiyet ise bir amirin emri altında bulunan kişidir.

Emir, amir tarafından maiyetine verilen bir görevin yerine getirilmesine yönelik yapılması zorunlu iştir. Emir ile ilgili kurallar aşağıda verilmiştir.

Emirler maiyet tarafından değiştirilemez.

Durum ve şartlar, emri yapılamayacak bir hâl almışsa ya da emir verilirken belirsizlikler oluşmuşsa, emrin yapılması büyük bir tehlikeye ve ağır bir zarara sebep olacaksa ve bütün bu hâller karşısında amirden yeni bir emir alınmasına durum ve zaman uygun değilse, maiyet sorumluluğu üzerine alarak emri, yeni vaziyete duruma uygun bir biçimde değiştirerek yapabilir.

Emirler birbirine bağlı makamlar tarafından silsile takip edilerek verilir.

Çabukluk ve zorunlu hâllerde bu sıraya uyulmadan da emir verilebilir. Bu takdirde amir, emri verirken atlamış olduğu kademelere en kısa zamanda bilgi verir. Böyle bir emri alan ast da ilk fırsatta amirini bulur ve  bu emirden haberdar eder.

Amirin verdiği bir emir varken daha üst bir amirden bu emre aykırı bir emir alınacak olunursa yüksek amirin emri yapılır, diğerine bilgi verilir.

Amirin verdiği bir emir varken daha üst bir amirden bu emre aykırı bir emir alınacak olunursa önceki emirden üst amir bilgilendirilir. Üst amir emrinin yerini getirilmesini tekrar isterse emir yerine getirilir ve ilk fırsatta da ilk emri veren amir bilgilendirilir. İlk emirden üst amirin bilgilendirilmesi imkânı yoksa duruma uygun emir yerine getirilir ve her iki amir de bundan bilgilendirilir.

Maiyet amirlerine ve üstlerine genel adap içinde ve örfe uygun bir saygı göstermek zorundadır. Üst veya amiri ile sizli konuşur. Hitap ederken ismini değil örf gereği makamını belli eden sıfatını kullanır.

Gemi insanlarının kıyafeti çalışırken, dinlenirken veya dışarı çıkarken şirketin belirlemiş olduğu şekilde olur. Şirket bir kıyafet belirlediyse belirlediği kıyafeti vermek zorundadır. Aksi durumda gemi adamı bulunduğu durum ve yere uygun olarak kıyafetini seçmekte serbesttir.

Çalışmalarda kesinlikle koruyucu giysi ve teçhizat kullanılır. Makine, sintine, tank, güverte, ambar gibi kıyafetleri yıpratıcı ve kirletici yerlerdeki çalışmalarda öncelik kıyafetin koruyucu olması ve çalışmayı engelleyici olmamasıdır.

Yorucu, kirletici, yıpratıcı işlerin yapılması ve önceliğine göre gerekli temizlik ve değişim için vaktin olmadığı durumlarda mümkün olduğunca yemek ve dinlenme salonlarına çalışma kıyafetiyle girilmez. Böyle durumlarda mümkün olduğunca kıç üzerinde veya hava şartları uygun değilse içeride ayrı bir yerde toplu olarak, çevreyi fazla kirletmeden ihtiyaçlar karşılanır. Bununla ilgili tedbirleri zabitler kendileri, tayfalar içinse lostromolar alır.

Yemek veya dinlenme salonları gibi sosyal maksatlı toplanılan yerlere, köprüüstüne, bir başkasının kamarasına veya çalışma ofisine, sahildeki yetkililerinin yanlarına veya ofislerine giren veya liman iznine giden gemi insanı uygun kıyafetlerle gitmelidir.

Gemi insanları birbirleri ile ilişkilerinde karşılıklı sevgi ve saygı kurallarına uyarlar. Hitaplarında aşağılayıcı lakaplar kullanmaz, birbirlerine karşı alçaltıcı, gurur kırıcı davranışlardan kaçınırlar.

Gemide dışarıdan gelen görevli kişiler ile kesinlikle tartışılmaz. Tartışma gerektirecek durumlarda olay bir üst makama iletilir. Limanlarda dış kuruluşlar tarafından gemiye ve personele verilen servis, lokal gibi imkanlardan yararlanırken kesinlikle onların belirttiği kurallara uyulur, aksi üzerinde ısrar ve tartışma yapılmaz.

Kullanımı yasak olan maddelerin kaçakçılığında gemilerin kullanılması yaygın bir yöntemdir. Bunun önlenmesi için özellikle bir ihbar hâlinde limanlarda çok kapsamlı kontrol ve aramalar yapılabilmektedir. Bu kontrol ve aramalarda bir kaçakçılığın tespiti hâlinde dehem ilgili kişilere hem de gemiye uzun süre çalışmalarını engelleyici tutuklamalar ve büyük para cezaları verilmektedir. Bu nedenle şirketlerin gemilerinde uygulanmak üzere uyuşturucu kontrol politikaları bulunur.

Gemi insanlarının gemi içerisindeki yaşamını düzenleyen kuralları oluşturmak ve bu kurallar bütününün oluşturduğu düzene uymak personel disiplinini oluşturur. Personel disiplini işin temel taşlarından biridir. Olmaması ciddi aksaklıklara sebep olur. Kaptanın en önemli görevlerinden biri de bu disiplini sağlamaktır. Kaptan gerektiği durumlarda bu disiplinin korunması ve devamı için kaynağını kanunlardan, emniyetli işletim sisteminden ve örflerden alan cezai ve idari tedbirleri alır.

Kanunun verdiği yetki ile kaptanın, geminin emniyet ve disiplinini temin maksadı ile gemi adamları ve gemide bulunan diğer şahıslar üzerinde zor kullanma, hapsetme, gemiden uzaklaştırma, üzerlerini ve eşyalarını arama, eşyalara el koyma, kaçanları zorla getirme yetkisi bulunmaktadır. Disiplin talimatlarında bildirilen tedbirler, uygulamalar ve bölüm amirlerinin ve disiplin komitesinin aldığı kararlar dayanağını kaptanın kanundan gelen bu yetkilerinden alır.

Talimatlarda belirtilen, bölüm amirlerinin ve disiplin komitesinin yetkileri, kaptanın kanunlardan aldığı yetkilerinden vazgeçtiği anlamına gelmez. Amaç sadece daha iyi bir disiplinin, adil olarak sağlanabilmesidir. Bölüm amirleri ile ilgili kararları kaptan tek başına alır.

Gemi düzeni ile ilgili olarak işletme ve kaptan talimatlarında belirtilen kuralların ihlalinde yine bu talimatlar doğrultusunda yaptırımlar uygulanır ancak talimatlarla belirlenmiş disiplin suçların bir kısmı ulusal mevzuata dayanır ve mahkemelerinde yargılanmaya açıktır.

Gemide Disiplin komitesi, kaptanın başkanlığında, 1.zabit ve başmühendisin üyeliği ile üç kişiden oluşur. Komite kendilerine iletilen iddiaları irdeler, suçlanan kişinin yazılı veya sözlü savunmasını disiplin zabiti aracılığı ile alır, suçlu veya suçsuzluk kararını verir. Suçluluk hâlinde hapis, gemiden uzaklaştırma ve kontrat iptali yaptırımlarını uygular. Disiplin cezası itirazlarını inceler, hakkaniyetin aşıldığını tespit ederse cezayı iptal eder. Hapis cezası kararı önemine dayanarak kaptan emri ile uygulamaya hemen geçirilerek daha sonra disiplin komitesinde değerlendirmeye konulabilir. Karar ile ilgili kayıtları düzenler ve raporlama işlemlerini yapar.

Gemide Örf, Âdet, Gelenek ve Yaşam Kuralları  gemilerde kanunlarca belirlenmemiş, tarihsel olarak eski denizcilerin zamanla kendiliğinden uydukları gelenekler bütününe örf denir.

Gemide örf, âdet, gelenek hâline gelmiş veya getirilmiş birçok durum vardır. Bu durumlar, şunlardır:

• Kamara sistemi; gemi kaptanı, başmühendis, zabitler ve stajyerlerin kamaraları üst katlarda ve tayfa statüsünde çalışan personelin kamaraları alt katlarda olacak şekilde tasarlanır.

• Özellikle Türk personelin çalıştığı veya Türk bayraklı gemilerde, bazı pazar günleri, geminin durum ve şartlarının el vermesi hâlinde, gemi mürettebatının moralini yükseltmek ve eğlenmek amacıyla “kıç taraf partisi” şeklinde etkinlikler yapılır.

• Türk bayraklı ticari yük gemilerinde, geminin limana girmek için pilot almasından limandan ayrılırken pilotu gemiden indirinceye kadar geçen zaman zarfında, nezaketen ve resmiyet gereği gemi kaptanı, başmühendis, zabitlerin tamamı ve stajyerler apoletli hâkî zabit kıyafeti giyerler.

• Zabitlerin personel dinlenme salonunda, personelin ise zabit dinlenme salonunda vakit geçirmesi, gemideki hiyerarşik yapıyı bozacağından hoş görülmez.

• Zabit ve tayfa dinlenme salonlarında, yemek yenilen masada, diğer masalarda kimin nereye oturacağı bellidir. Bir personel, diğer personelin yerine oturamaz.

• Gemi seyir hâlindeyken köprüüstüne çıkıldığı zaman “Allah selamet versin.” denilmesi denizcilik geleneklerindendir.

• Köprüüstünde alkol tüketmek hem ahlaken hem de örfi olarak yasaktır.

• Eski bir Türk denizcilik geleneğine göre gemide halatların volta edildiği babalara oturulmaz.

Kısacası Denizcilik örf ve adetlerini bilen, Denizcilik Mesleğini benimsemiş, oturup kalkmasını bilen, hitap şekli düzgün ,argo kelimeler kullanmayan ,düzgün personelleri seçip,  gemiye  aşinalık eğitimlerini karada verildikten sonra  Personel Departmanına çok önemli görev düşmektedir. Gemiye gönderilecek  personelin referansları en az üç farklı şirketten alınmalı ,denizde hiç çalışmamış ise kendi mesleki tecrübenize dayalı mülakatını yapıp,daha sonra ilgili Departman hangisi ise Güverte ya da Makine sorumlusu ile personeli görüştürüp personelin değerlendirlmesi yapılarak işe alımına karar verildikten sonra gemiye gönderilmelidir.

Ulaştırma ve Alt yapı Bakanlığı, Deniz Ulaştırma Genel Müdürlüğü Gemi İnsanı Disiplin komisyonuna gemide sorun çıkartan personellerin yaşatmış olduğu sorunları ispatlı belgeleri ile bildirilmesi gerekmektedir .Aksi taktirde zarar veren bu personeller diğer başka bir armatörün gemisine de gidip aynı şekilde zarar verebilme olasılığı yüksektir.

Gemi İnsanları Disiplin Komisyonu kararları uyarınca Personellerin Alacağı cezalların bazıları aşağıda örnek olarak belirtilmiştir. Bu kurallar Kaptan dahil tüm personelleri kapsar.

-Gemide yapması gereken görevi veya amirleri tarafından verilen görevleri mesleki yetersizlik nedeniyle yerine getirememek suçundan,

-Amirleri tarafından verilen görevi kasıtlı olarak ihmal etmek ve gemiyi, gemi personelini, geminin yükünü veya deniz çevresini tehlikeye atan davranışlarda bulunmak suçundan,

-Herhangi bir denetim sırasında, amirleri tarafından verilen emre kasten uymamak,     Amirleri tarafından verilen görevi kasıtlı olarak ihmal etmek,denetim görevlilerine, uygun olmayan davranışlarda bulunmak, denetim sırasında bu görevlilere ve diğer gemi personeline gereken teknik desteği sağlamamak suçundan,

-Başka bir personele kasten şiddet uygulamak ile gemideki sosyal refahı etkileyecek şekilde diğer personele taciz, sindirme ve baskı uygulamak suçundan,

-Amirleri tarafından verilen emre kasten uymamak ve görevi kasıtlı olarak ihmal etmek suçundan

-Gemide bulunan personele yönelik istenmeyen uygunsuz cinsel içerikli söylemler gibi sözel veya fiziksel davranışlarda bulunmak suçundan,

Yaşanan bu olumsuz olayların hangi şirkette ve hangi personellerin sıklıkla problem çıkartığı konusununda da gemi insanı siciline işlendiğinden alanı biraz daha daraltılmış olur kanaatindeyim.

Görev ve sorumluluklarını dahi bilmeyen bazı personellerin eften püften konulardan ya da gemiye ,kendisine zarar verme gibi konular gündeme getirerek şirkete dava açıp sadece bu tür işlere meyilli personellerin olduğu Armatörler tarafından bilinmektedir.

Her başarının bir ödülü olduğu gibi her başarısızlığın da bir cezası olmalıdır.

Yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşların Acil olarak Gemi insanları adli sicil kaydının oluşturulması ve Gemi insanı disiplin komisyonunun personel hakkındaķi verilmiş daha önceki kararının gemisi olan Türk armatörlerine önceden önlem almaları hususunda uyarı yapılıp sirküler yayınlanmalıdır. Armatörler birliği, DTO oda üyeleri ile bağlantıda olup önlemlerin alınması arz etmektedir .

Son konumuz ; Gemilerde Hayati Tehlikeye yol açan dikkat çekmek için "selfie" çekilmesi konusu Bugün "selfie" kelimesinin ne anlama geldiğini kimseye açıklamaya gerek yok aslında. Oxford İngilizce Sözlüğü'ne kaydolarak "selfie"  kelimesi haline gelen bu güne kadar popülaritesini kaybetmemiş - sosyal ağlardaki sayfalar hala sahiplerinin tam yüz, profil, sarılma akrabaları, evcil hayvanlar vb. üzerinde. Kendini       fotoğraflama ve internette resim yayınlama saplantısı öyle küresel bir fenomen haline geldi ki psikologlar ve sosyologlar bununla ilgilenmeye başladılar, hatta belirli türdeki özçekimleri öne çıkardılar ve özçekimin akıl hastalığına olan saplantısını resmen tanıdılar.

Bir kişi zaten günde en az üç fotoğrafını çektiğinde ve bunları sosyal ağlardaki sayfalarına gönderdiğinden emin olduğunda, kolayca akut bir forma dönüşebilir. Veya kronik bir form - uygun bir zamanda kendi kendine fotoğraf çekme, ardından internette resim gönderme. Ayrıca, çeşitli durumlardan dolayı böyle bir olasılık yoksa, kişi madde bağımlılarında ve alkoliklerdeki yoksunluk belirtilerine benzer bir durum yaşayabilir. Rahatsızlık onu rahatsız ediyor, ne pahasına olursa olsun bir ağ bulma arzusuyla hareket ediyor ve Denizin ortasında Wi-Fi' aramaya koşuyor veya arkadaşlarından İnternet erişimi olan bir telefon istiyor.Bu tür davranışlar, bir kişinin kişilik krizi durumunda olduğunu gösterebilir. Bunun nedenleri farklı olabilir.

Selfie hastaları genellikle görünümlerinden memnun değildir.Bu fenomene  Ve onlar için fotoğraflarının altındaki her beğeni, bir kişinin gerçek hayatta sevdiklerinden almayacağı “duygusal okşama”, bir iltifat, nazik bir söze benzer. Zamanla, böyle bir övgü hayati bir gereklilik haline gelir.

Beğeniler yalnızca geçici bir rahatlama sağlar, ardından "doz" artar ve bir kişinin bir dahaki sefere daha fazla beğeniye ihtiyacı olur, sonra daha da fazlası. Ve bunun bir sonu olmayacak. Sorun çözülmeden kalır.

Selfie çekme ‘nin Çok daha büyük bir tehlikesi vardır .Gemide Uygun olmayan bir yer veya fırtınalı havalarda yada yüksek ve tehlikeli yerlere çıkma seçimidir. Selfie çekmeyi severlerin yüksek düşüp öldüğü, Ambarın içine düştüğü veya Geminin Baş tarafına uygun olmayan havada gidip öldüğü durumlar vardır.Tehlike arz eden Selfie çekimleri Deniz Ticaret Odasının sirkülerinde de belirtildiği üzere Tüm personellerin Tehlikeli işlere kalkışıp gerek kendi canını gerekse Gemi Emniyetini Riske sokucu durumların oluşmaması sosyal medyada paylaşılmaması kesinlikle yasaklanmıştır.

Geminin yüksek,kaygan bir noktada üstelik seyirde olmasına aldırmayıp olası bir dengesizlikte düşebileceği ihtimalini kafasından silmiş değişik ve tehlikeli pozlar veren personeller Hem kendi hayatını hemde Gemi Kaptanının başını Düşünmeden belaya sokmaktadır . Şimdi soralım, hava atabilmek için hayatı riske atmaya gerek var mı?

Gemi insanlarından iş kazalarına, yaralanmalara yol açabilecek fiziksel, ve sosyal unsurları içeren tehlikeli bir ortamda Değişen sıcaklıklara, çeşitli hava koşullarına, geminin hareketlerine rağmen kendilerinden güvenlik açısından kritik işleri  gerçekleştirmeleri beklenir.

Öyle görülüyor ki kendi resimlerini aşırı riskli noktalarda çekebilmek uğruna ölen insanlar var.Ancak, yapılan tüm uyarılara rağmen ölüme meydan okuyan selfie çekme merakı ve hastalığı insanların da bu tür fotoğraflara bakma iştahı yatışmıyor.

Belirli bir amaca ulaşabilmek için ve hayatımızdaki planlarımızı gerçekleştirebilmemiz için zamanı doğru kullanma, “zaman yönetimi” çok önemlidir. Zamanın ne kadar “hızlı” akıp gittiğini hepimiz biliyoruz. Zamanın azlığından şikâyet edenlerin hemen hepsi onu yönetme konusunda başarısız olanlardır. Zaman yönetimi konusunda başarılı olmak için plan yapmayı ve plana sadık kalmayı alışkanlık hâline getirmeliyiz. Asla bugünün işini yarına bırakmamalıyız.

''Hayat bir Tiyatro sahnesi gibidir. Rol sırası gelen sahneye çıkıp rolünü oynayıp sahneden iner.''

Gemi Makineleri İşletme Mühendisi

Birol Çetinkaya

Pruvanız neta, denizleriniz sakin, rüzgarınız kolayına olsun. Selametle…

Kaynaklar :

Megep Modülü