Karga Yuvası

Teknoloji o kadar süratle tekâmül ediyorki yetişebilip tam anlamıyla faydalanabilmek gerçekten zor. Hele bizim gibi tarihe mal olmuş dinazorlar için gayrimümkün. Dünya denizlerinde senelerce gemi gezdirebilmiş kişilerden biri olarak zamanımızın cep telefonu denilen rezil aletini kullanmaktan bile aciz olduğumu söylersem bana güler misiniz? Ama gerçek bu maalesef. İstesem iki günde öğrenebileceğim bu rezil aleti öğrenmemekte inat ediyorum ama sebebini bende bilemiyorum. Acaba diyorum bu aslına rücü etmek gibi bir şey mi acaba? Hayatım boyunca asla modern gemilerde ve bilhassa yolcu gemilerinde çalışmamaya dikkat ettim ama gün geldi medar-ı maişet motorunun dönebilmesi için gerekli enerjiyi sağlayabilmek babında bilamecburiye bazı modern gemilerde de çalışabilmek mecburiyetinde kaldım maalesef. O lunapark emsali davlumbazlar bana asla zevk vermedi ama dediğim gibi çalışmak mecburiyetindeydim. Bu arada gemicilik tarihinde gördüğüm ilginç konularıda not etmeye çalıştım ve enteresan bilgilere ulaştım. Mesela karga yuvası: Bu terimin ne manaya geldiğini hepimiz biliriz. Yeni yapılan gemilerde olmasa bile yaşları 50’nin üzerinde olan denizdaşlar muhakkak görmüş olmalıdır. Geminin pruva direğinde bulunan üstü açık veya kapalı bir fıçıyı andıran bir kişilik bir mekandır karga yuvası ki gözcünün çıkıp geminin yüksek bir mahallinden daha açık bir ufuk alanını taraması, gözetleyebilmesi için düşünülmüş bir yerdir. Direk boyunca uzanan bir merdivenle ulaşılır, daha eski gemilerde sancak ve iskele bordalarda ki çarmıhlarda ki iskalarya denilen basamaklardan çıkılırdı. Bunlar çok daha eski çağlarda, vikingler zamanından müdevverdirlerdir ki Vikingler direk tepesinde ki kutuda karga beslerlermiş. Denizde karayı kaybettikleri zaman karanın nerede olduğunu anlayabilmek için de kargalardan birini salıverirlermiş ve bir kara hayvanı olan karga kendi iç güdüleri ile karaya doğru uçmaya başlayınca karganın uçtuğu istikamete kürek çekerek veya yelken basarak karaya ulaşmaya çalışırlarmış zamanın gemicileri. Adı o zamanlardan müdevver “Karga Yuvası” kalmış mezkür mahallin.

Zaman geçip biraz daha modernleştikçe insanoğlunun zekası hayvan kardeşlerinin yardımından istifade etmenin yollarını aramış ve insana en yakın olan hayvan cinsi maymunlardan faydalanmayı düşünmüş ve Osmanlı donanmasında makak cinsi kuyruksuz maymunlardan istifade cihetine gidilmiş. Bu hayvanlar ırklarının içinde insanlara en yakın olma ve zeka bakımından da üstün olmaları hasebi ile mümarese kazandıklarından ayrı bir payeye sahipmişler. Sultan Murat’ın zamanında İstanbul’da maymun popülasyonu bayağı fazlalaşmış. Bilhassa eğlence için kullanılan bu hayvanlardan zamanın yobazları da şikayetçiymişler. Bunlar şimdiki Unkapanı Köprüsü’nün civarında satılırlarmış. Tersane kapısı önünde ise gemi maymunların satıldığı dükkanlar bulunuyormuş. Radarın bilinmediği çağlarda bu hayvancıklar gemi direklerinin cundalarında ufku gözetler ve açıkta bir gemi veya kara gördüklerinde aldıkları eğitime göre güvertedekileri uyarırlarmış. Seyir için çok faydalı bir görev ifa eden bu hayvancıklar gene bir azgın yobazın kurbanı olmuş.  Sultan Murat’ın imamı ve bilahara Rumeli kazaskeri olan Manisalı Molla Abdülkerim Efendi korkunç bir maymun düşmanıymış ve bundan nazire lakabı da Maymunkeş imama çıkmış. Hicri 999 yılında Fatih Camisi’nde verdiği bir vaaz neticesinde “İş bumaymun taifesi bir takım taife-i nisanın behimi hislerini tatmin ile iştigal ekmektedir.’’ deyince aklıevvelller ayaklanıp istemezük avazeleri ile ortalığı çınlattıklarında İstanbul’da ki bütün maymunlarda ibret için salbedilmişler. Fitne ve kötülük ortadan kaldırılmış. Donanmada, sivil ticaret filosuda radar ve gözcülük görevi ifa eden maymunlardan azürde kalmış, ta ki bir zaman sonra radar denilen alet keşfedilip de köprüüstlerinde boy gösterene kadar.

Şimdi o kadar modern aletler icat edildiki ne maymuna ihtiyaç kaldı ne de kargaya… Ama ihtiyaç olan ne bilir misiniz? Mesleğin önemini ve rüknünü kavrayabilmiş modern aletlerden yardım alabilen ama  asla onlara güvenmeyip vardiyalarını azami dikkatle tutabilen zabit arkadaşlara  ve gözcülere.